یکی از فاجعه بارترین اتفاقات در صنایع نشتی است. نشتی در ساده ترین حالت باعث از بین رفتن محصول و انرژی می شود. اما در برخی موارد می تواند با نشت مواد سمی یا خطرناک، به انسان و محیط زیست آسیب های جبران ناپذیری برساند. برای جلوگیری از ایجاد نشتی در سیستم های لوله کشی از گسکت و آب بند استفاده می شود.
در ساده ترین تعریف گسکت یک شی الاستومری است که فضای خالی بین دو سطح را پر می کند. در واقع گسکت یک درزبند مکانیکی است و به صورتی طراحی شده تا در فضای خالی بین دو شی که معمولا اتصالات فلنجی هستند و تحت فشار سیال قرار دارند، قرارگرفته تا از نشتی جلوگیری بعمل آید و به اصطلاح سیستم آب بندی گردد.
گسکت ها انواع مختلفی دارند که بر اساس نوع کاربرد صنعتی، بودجه، تماس با مواد شیمیایی و پارامترهای فیزیکی دیگر در طرح های مختلفی تولید می شوند. معمولاً مطلوب است که گسکت از ماده ای ساخته شود که تا حدی انعطاف پذیری داشته باشد تا بتواند در فضایی که برای آن طراحی شده است، تغییر شکل دهد و فضا را پر کند از جمله هر گونه ناهنجاری جزئی در سطوح.
نوع گسکت هایی که در اتصالات مختلف استفاده می شوند به پارامترهای مختلفی بستگی دارد که برخی از آن ها شامل موارد زیر می شود:
دما: مواد سازنده آن باید به گونه ای باشد که در برابر دمای بالا مقاومت کند.
فشار: نوع گسکت باید به گونه ای انتخاب شود که در برابر میزان بالایی از فشار مقاومت کند.
مقاومت در برابر خوردگی: در هنگام تماس با سیال نباید در آن خوردگی ایجاد شود، مانند مقاومت در برابر مواد شیمیایی یا اسیدها.
استحکام: باید قادر به تحمل تمام حرکاتی باشد که به دلیل تغییر دما و فشار ممکن است رخ دهد.
در دسترس بودن: باید به راحتی قابل تهیه و تعویض باشد.
هزینه: باید از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه باشد.
گسکت ها بر اساس فلزی یا غیر فلزی بودن به انواع زیر تقسیم بندی می گردد:
• فلزی (Metallic)
• نیمه فلزی (Semi Metallic)
• غیرفلزی (Non Metallic)
از طرفی گسکت های با ساختار فلزی و نیمه فلزی دارای انواع گسکت مارپیچی (Spiral wound Gasket)، گسکت رینگی (Ring joint Gasket)، گسکت با پوشش فلزی (Metal Jacketed Gasket) می باشند، همچنین گسکت لاستیکی (Rubber Gasket) نیز به عنوان گسکت های غیر فلزی شناخته می شود که در ادامه تمام انواع مذکور به تفصیل توضیح داده می شوند:
گسکت های مارپیچی (Spiral wound gasket): این نوع گسکت دارای یک لایه از جنس فولاد ضد زنگ و یک لایه پرکننده از جنس آزبست، تفلون و یا گرافیت می باشد که با مقطع V شکل و بصورت فشرده دور هم پیچیده شده است. مقطع V شکل باعث می شود این گسکت ها فشار بیشتری را تحمل کنند. ضخامت این نوع گسکت برای تمام اندازه ها و کلاس ها یکسان است.
شکل این گسکت ها هنگامی که در بین دو فلنج فشرده می گردند تاثیر زیادی در آب بندی دارد. این نوع گسکت ها ممکن است دارای رینگ داخلی و یا رینگ خارجی باشند که رینگ داخلی میزان خوردگی فلنج را کاهش داده و از اجزای آب بندی محافظت می کند و رینگ خارجی برای صحیح نصب کردن گسکت کاربرد دارد. معمولاً جنس این رینگ ها فولادی و ضخامت آنها حداکثر 3.5 میلی متر است. ارتجاعی بودن و مقاومت گسکت های مارپیچی عواملی هستند که این گسکت را به عنوان یک گزینه مناسب برای استفاده در کاربردهای متنوع متمایز ساخته است.
این نوع گسکت در انواع فلنج های ساده، سطح برجسته و شیاردار استفاده می شود و بدلیل قابلیت ارتجاعی مناسب، در برابر ارتعاش، شوک حرارتی و شوک فشار بسیار مقاوم می باشد.
سهولت نصب یکی از ویژگی های بارز گسکت های اسپیرال می باشد. گسکت های اسپیرال هیچگونه اثر تخریبی بر روی سطوح فلنج ندارد.
گسکت رینگی (Ring Joint Gasket): این نوع گسکت ها بر اساس استاندارد های API 6A و ASME B16.20 ساخته می شوند و جهت اتصالات فلنج های نوع Ring Type Joint استفاده می شود. جنس آنها با توجه به فرآیند معمولاً از استنلس استیل 304 یا 316 و یا آهن نرم (Soft Iron) می باشد و دارای مقطع بادامکی (Oval) و یا 8 ضلعی (Octagonal) می باشند.
این نوع گسکت ها قابلیت تحمل فشار و دمای بالایی را دارند و در محیط هایی که عامل خورندگی وجود دارد استفاده می گردد. همواره توصیه می گردد سختی جنس گسکت های رینگی از سختی فلنج های مورد استفاده کمتر باشد.
گسکت با پوشش فلزی (Metal Jacketed Gaskets): این نوع از جنس آزبست، تفلون و یا گرافیت می باشد که از زیر و رو با صفحه فلزی پوشش شده است. ضخامت این نوع گسکت برای تمام اندازه ها و کلاس ها برابر 4.5 میلی متر می باشد و قطر خارجی آن در یک اندازه مشخص برای تمام کلاس ها یکسان می باشد.
می توان این گسکت ها را به همراه تقسـیم کننده های یک تکه یا جوشی تولید نمود. مقطع پوشش نیز مسطح یا موج دار می باشد. این نوع گسکت در فلنج های با سطح برجسته و فلنج های زبانه و شیار دار و مبدل های حرارتی استفاده می شود.
گسکت لاستیکی (Rubber Gasket): از جمله پرکاربردترین گسکت های غیر فلزی، گسکت لاستیکی می باشد. گسکت های لاستیکی در لوله کشی های مخازن و پروژه های مربوط به آب کاربرد دارند. نوع مسطح این گسکت ها از ورق لاستیکی بریده می شود.
گسکت های لاستیکی بر حسب کاربرد از جنس های مختلفی از جمله لاستیک طبیعی، نیتریل، بوتیل و غیره ساخته می شوند. این گسکت های دارای مزایایی از جمله انعطاف پذیری بالا، مقاومت شیمیایی مناسب و مقاومت سایشی خوبی هستند.
در پایان اعلام میداریم که شرکت نوین تجارت دایا نیز در این راستا آماده ارائه خدمات کارشناسی، مشاوره و تامین نیازهای شما مشتریان گرامی میباشد بنابراین در صورت نیاز میتوانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.